En alweer een weekje later

En alweer een weekje later. De middag nadat ik mijn reisverslag af had geschreven, was ik nog even in de Wasa-Hide gaat zitten, de grote uitkijktoren. Toen zag ik mijn eerste krokodil in Wasa-lake. Hij was enorm, sowieso 4 meter. En dan te bedenken dat ik daarvoor nog naast Wasa-lake in het gras lag te zonnen….
05-07-2014
Gister avond hadden we wat restjes van een blikje tonijn in onze ‘achtertuin’ gegooid. Deze ochtend zat het vol katten sporen! Waarschijnlijk van een civet. Verder had ik deze ochtend met team Blackson de swamps weer eens in de brand gezet. Daarna nog langs Chinyangali proberen te early burnen, maar het was al redelijk laat en begon al te koud te worden om echt grote branden te maken. Uiteindelijk nog een tijdje bij de laatste brand gebleven om te controleren of hij niet zou overspringen naar een non-burning zone. Ondertussen de jongens weer muziek laten luisteren en wat biscuits uitgedeeld. Na 17:00 richting Fibwe gelopen, waar we werden opgehaald en naar Wasa gebracht. Natuurlijk de wedstrijd NL-Costa rica gekeken, dus daarom hadden we beide teams, Blackson and Luckson, naar Wasa gebracht om de wedstrijd te kijken in ons huisje. Het was een heeeel vol huis, zoals gewoonlijk. Dit keer kwamen er nog twee touristen ook op bezoek. Waren twee Nederlanders, die toch wel erg graag ook de wedstrijd wouden zien. Nog gevulde eitjes getrakteerd, popcorn en natuurlijk limo. Door de verlenging duurde die hele voetbalwedstrijd wel erg lang. Om 01:30 pas in bed en volgende dag om 07:30 beginnen met werken. Niet de beste combinatie.
06-07-2014
Deze ochtend eerst het team van Luckson vervoert en aan het werk gezet. Vervolgens met team Blackson naar Bufumu, om daar een fire-break te early-burnen rondom een stukje mooie vegetatie (Matashi forest). Team Blackson bleef in Bufumu slapen. Op de terugweg langs de Fransen omdat ze een lift nodig hadden terug naar Wasa. Robert en Clothilde ging terug met de fiets en wij met de auto. Ondertussen nog een van de scouts droppen in Fibwe, toen team Luckson net aan kwam lopen. Hij vertelde ons dat hij net de olifanten had gezien, dus 4 jongens van dat team ook de auto in en Luckson naast me in de passagiers stoel om mij de weg te wijzen. We hadden ze gevonden, in de rietkraag rondom Bupata. Je kon ze alleen horen ademen en het riet horen kraken en zien bewegen, maar de olifanten zelf waren niet te zien . Nog een tijdje bij het riet gebleven, in de hoop dat de er even tussenuit kwamen, maar het begon al redelijk te schemeren. Dit was ook de groep olifanten met het hele kleine jonge olifantje erbij, dus was het ook redelijk riskant om te dicht bij te komen. Toch maar omgekeerd en terug gereden. De jongens weer afgezet bij Fibwe en wij reden verder naar Wasa. Onderweg nog 3 jackhalls gezien. Wel raar, in eerste instantie lijken het net honden. Om 18:30 terug in Wasa. Ging ik voor iedereen een lekkere pasta maken. Daarna nog wat computerwerk gedaan en gaan slapen.
07-07-2014
Deze ochtend weer veel rondgereden. Eerst de Fransen gedropt in Fibwe, via Chinyangli naar Pontoon om radio te geven, door naar Kabwe om wat spullen op te halen voor een paar scouts en die vervolgens afzetten in Luwombwa en daarna naar Bufumu, om team Blackson te helpen met branden. Over de weg rende nog een stuk of 20 banded mogoo’s. Lijken een beetje qua postuur op een hermelijn, maar dan met strepen. Zag er wel leuk uit, zo’n hele familie die over de weg rent.
Die dag een grote route gereden rondom Bufumu, om te early-burnen. Tijdens het branden nog hele verse sporen gevonden van buffels. Enorme voetafdrukken. Rond 12:00 waren alle grassen op (waarmee gewerkt wordt om te early-burnen: bundel lang gras in je handen, die in de fik zetten en daarmee een stuk lopen en alles wat je tegen komt in de brand zetten), dus ging we langs Chikufwe. Hier is namelijk een kamp, maar die wordt niet meer gebruikt, nadat de olifanten een keer daar een bezoekje hebben gebracht en elk huisje dat daar stond omver hebben gelopen. Dus nu staan er nog een paar muren en de rest ligt plat. Natuurlijk kunnen wij het gras van de oude daken goed gebruiken en hadden we die daar even verzameld. Tijdens het rapen van de grassen wel heel goed opletten, want dit zijn de ideale plekken voor slangen. Eenmaal auto volgegooid met grassen en weer verder met branden. Na een tijdje eerst Lennard en Goston de auto uit gelaten om een stuk te lopen, vervolgens Joseph en Gilliat en als laatste Blackson. Dan rij ik nog een stuk verder en wacht daar totdat de eerste terug zijn, om te vervolgens weer een stuk verder te droppen. Na een tijd wachten was iedereen terug behalve Lennard. Wij nog langer wachten en na een wat minuten toch maar tijd toeteren. Joseph: ‘Let us go’. Dus toch maar verder gaan rijden. Toen reden we net een minuutje en toen kwam Lennerd toch nog ergens vandaag gerend, de bush uit en naar de weg toe. Hij had een super lang stuk de bush in gelopen en had ons blijkbaar allang al ingehaald.
Toen we bijna terug waren bij Bufumu-kamp reden we langs een open veld. Midden in dit veld stond hij weer, de grote bull, van een week geleden. Een geweldig grote olifant die aan het spelen was in een waterplas. Met het hele team van een afstand hem bekeken. De jongens waren aan het lachen, ze vertelde me dat hun overgrootouders hun altijd vertelde dat olifanten zo groot zijn als een huis en hun oren zo groot als een dekens. Gilliat:’Maybe a small shelter! Hahahahaa, not a house!’ Daarna het team terug gebracht naar het kamp. Robert en ik toen toch maar weer terug gereden om nog een keer de olifant te zien, samen met Francis, de wachter van Bufumu-kamp, die nog nooit eerder een olifant had gezien. Hij was net zo enthousiast als ons. Na een tijdje had ik het wel gezien en liep ik weer terug en bleven Robert en Francis nog kijken. Terwijl ik terug liep hoorde/zag ik een redelijk groot beest de bosjes in rennen en toen stil liggen. Ik bleef gelijk verstijfd stil staan, hopend dat het dier uit de bosjes zou komen (geen idee wat het was). Maar voordat ik het wist hoorde ik Robert en Francis aankomen rijden. De olifant was gaan lopen, onze richting op. Ik moest meteen in de auto stappen omdat de olifant al te dichtbij was. Hij liep gewoon achter ons, op de weg, langs de gebrande vegetatie. Dán merk je pas echt hoe groot een olifant is. Ik hoop dat ik de foto’s op m’n blog kan krijgen, dan zal je zo zien welke foto op dit moment genomen is. Het werd ons toch iets te heet onder de voeten dus reden we snel door naar het kamp (200 meter verder) en staken we gelijk een kampvuur aan, om te voorkomen dat de olifant ook Bufumu zal verwoesten, zoals in Chikufwe is gebeurd.
Lekker macaroni klaar gemaakt en ‘gedouched’. Dit keer mijn tent veilig neergezet onder een dakje. Hopelijk veilig genoeg voor vanavond. Tijdens het eten hoorde we opeens een heel apart geluid snel onze kant op komen. Wij richting het geluid lopen, vlogen er een stuk of 20 parelhoenders de lucht in, kakelend. Zag er wel grappig uit.
Die avond bij het kampvuur een lang gesprek gehad over ‘geloof’. Vrijwel alle Zambianen zijn christenen. En ze snappen niet zo goed, hoe het kan dat je geen geloof hebt. Dat heb ik proberen uit te leggen, wat volgens mij na 30 min wel redelijk lukte :P. Een paar jongens in het team roken en volgens mij drinken ze allemaal bier. Tijdens dit gesprek vertelde ze mij dat dat niet mocht van hun geloof en dat ze allemaal zouden stoppen met bier drinken. Lennard vertelde mij zelfs dat hij vanaf nu zou stoppen met roken. De jongens begonnen gelijk lachend en brullend in Bemba tegen elkaar te praten en toen zag ik een schuldig gezicht van Lennard. Hij haalde zijn hand achter zijn rug vandaan en gaf de sigaret, die hij verstopte achter zijn rug, aan Joseph. Dat was dus echt zijn laatste sigaret! Hahaha. En dit allemaal uit eigen wil, ik dwong ze niet hahaaha.
08-07-2014
Deze ochtend wouden we richting Luwombwa rijden om daar te early-burnen, maar omdat het elke avond zo koud is, wou de auto niet starten (die trouwens ook iets in de motor mist waardoor die al problemen heeft met starten) Uiteindelijk de auto niet aangekregen en de accu was onderhand leeg. Toen ge-radio’t (?) naar Wasa, die een extra auto stuurde. Dan maar wachten en proberen een beetje bij te kleuren. Ik als enige in de zon en de rest in de schaduw. Na ongeveer 1.5 uur wachten kwam eindelijk hulp. Zonder enige problemen kreeg hij meteen de auto aan de praat. Na zo lang wachten was de auto toch goed genoeg opgewarmd en blijkbaar had de accu opeens zin om toch mee te werken. Dus meneer was (eigenlijk) voor niets naar Bufumu gekomen.
Eindelijk richting Luwombwa, paar omgevallen bomen van de weg verplaatst en toen waren we in Luwombwa. Daar met de pont het water over en daarna 2 uur lang gelopen en gebrand. Tijdens het branden kwamen we nog langs een dode boom gelopen. De jongens vertelde dat ongeveer 7 jaar geleden hier een stroper is overleden doordat hij gebeten was door een black mamba, en als memoral hadden ze een grote boom omgehakt, die nu nog steeds voor de helft staat.
Aan het einde van de dag terug naar Wasa. De franse meiden waren pannenkoeken aan het maken, omdat de volgende dag Marine haar verjaardag was. Ik heb genotennnnn van die maaltijd. Toen rond 21:00 naar bed en om 22:15 weer wakker. In de kamer naast mij werd zo vaak geschreeuwd dat ik wel om de hoek moest kijken. 3-0 voor Duitsland, vandaar. En een seconde later 4-0, poor Brasil. Toch maar weer mijn bed ingesprongen en wat muziek geluisterd.
09-07-2014
Vandaag had ik een beetje rust nodig. Ik ging een dagje laptoppen en Robert mocht beide teams aan het werk zetten. Vandaag had ik de helft van mijn laatste zak snoep opgegeten: Trekdrop! Dankjewel Thea!!! Niet te vergeten ben ik heel trots op mijn schoonzusje omdat ze haar examens heeft gehaald! En op mijn schoonbroertje, die zijn zwemdiploma heeft gehaald! Super jammer dat ik daar niet bij was.
In de middag nog de logde-guys gevraagd of ze een chocolade taart wouden maken voor Marine, omdat ze daar zo erg van houd. Ze was ook echt super blij toen ze de taart in de avond kreeg.
In de avond nog even mij Lau, Paola en Sue geappt, die enthousiast voetbal keken. Wat mooie foto’s van ze ontvangen, die me goed hielpen onthouden hoe gek die meiden zijn en dat ik ze echt erg mis! Love u guyssss
10-07-2014
Vandaag ging ik een dagje lang rijden met het team en zoveel mogelijk branden. Vanaf Wasa naar Pontoon naar Songa, Chantete, Chimpunswe, Maombe, Mulilankwashi naar KCC en weer terug naar Wasa. Onderweg nog een kort gevecht gezien tussen roofvogel en slang. Maar toen ik dichtbij kwam vloog de roofvogel weg en lag er een verlamde slang op de grond. Gedeelte van kop tot de helft van zijn lichaam bewoog niet meer en zijn staart kronkelde nog een beetje. Die ging het niet overleven.
Daarna kwam Joseph aangelopen. Hij had 3 snares aangelopen. Hij had vallen gevonden van stropers en die weg gehaald en meegenomen. Het waren flink grote snaren en waarschijnlijk bedoeld voor Puku’s en Sitatunga’s.
Die avond laat terug, wat gegeten en poging gedaan om met de rest van t huis een film te kijken, maar ik viel in slaap.
11-07-2014
Vandaag ging Frank met mij en team Blackson mee met branden. Weer een redelijke route gereden: Wasa-Fibwe-Kayayi-Musola-Ndolwa-Bupata-Wasa. Het leuke is dat bij Musola en Bupata twee ‘bruggen’ zijn, die niet voor auto’s bedoeld zijn. Toch wou Frank die route rijden, dus hij kreeg de eer om over de bruggen te rijden met de auto. Gelukkig allebei overleeft. De bruggen bewogen super erg en kraakte alle kanten op. Wel een heel mooi stuk van het park hierdoor kunnen zien. Nog een stuk off road moeten branden, omdat we zo bij de graslanden terecht konden komen om die te laten branden. Vlak naast ons ontstonden ook grote branden, die aangestoken waren door stropers. Wij waren maar niet verder gereden omdat de poacherfires te dicht bij kwamen.
We reden ook langs Chilengwa na Lesa (Plaats gemaakt door God). Die naam was er niets voor niets. Het was een hele grote poel in het midden van een dichtbegroeid bos. Super mooie plaats.
Nog een paar leuke feitjes:
- Alle woorden waar een ‘R’ in zit, wordt als ‘L’ uitgesproken: Fire Bleak, Load, Millor, Tomollow, Lobin, etc. Soms duurt het nog even totdat ik door heb waar ze het over hebben, maar meeste woorden ken ik onderhand wel hahaah.
- Het is een compliment als iemand je ‘fat’ noemt. Dat wordt hier mooi gevonden, als je een beetje een vetlaagje hebt.
-Als ze ‘Tomollow’ zeggen, kunnen ze het hebben over ‘morgen’ of over ‘gister’. In Bemba betekent het woord ‘Mailo’ beide betekenissen: morgen en gister. De manier waarom het woord ‘mailo’ gebruikt wordt in een zin, moet je kunnen begrijpen of ze het hebben over gister of morgen.
- Wanneer een man trouwt, zal de man altijd verhuizen naar het dorp van de vrouw. De vrouw zal nooit verhuizen naar het dorp van de man.
- Ik weet niet of het een betekend niet heeft maar wanneer Zambianen aan gesprek voeren zeggen ze echt de hele tijd ‘Hmmmmm,….hmmmm’ en ‘Mhaaaaaaa, …. Mhaaaaa’ Echt de hele tijd. (ze zingen trouwens ook vet vaak en ook super hoge tonen)
12-07-2014
Vandaag van Frank aan de tafel gezeten en gekeken wat ik de komende dagen allemaal voor routes moet gaan rijden en wat er allemaal nog gebrand moet worden. Frank besloot dat ik de route van gisteren terug mocht rijden, omdat af te maken waar we gister gestopt waren en nog meer routes mocht branden. Nu aan mij de eer om over de ‘bruggen’ te rijden bij Bupata en Musola. Eerst de brug van Bupata over. De versnelling van de auto maar in L4 gezet, ogen dicht en rijden maar. Hahaa nee geen ogen dicht, maar wel gereden en overleeft. Daarna over een lange modderweg moeten rijden en de versnelling op H4 en de voorwielen op lock, zodat ze niet zouden slippen. Ik was best trots, mar 3x vast gestaan ofzo. Vanaf daar weer een heel stuk gebrand tot waar we gister waren gebleven. (off road) Daar even stil gedaan en wat water gedronken. We stonden naast wat rietkragen en stroken vol papyrussen en vlak daarnaast lagen twee hippo’s te slapen. Ongeveer 50 meter van ons vandaan. Ze stonden wel meteen op en liepen verveeld weg omdat ze al die rook maar niets vonden. Ik ergerde me wel dood, want we reden in Kabwibwi-area, A.K.A. mosquito-area….. gelukkig viel dit nog wel mee aangezien we 10-07 door de area reden vol Tsetse-flies A.K.A. Hippo-flies. Ze lijken een beetje op horzels maar dan groter. (I hate them!)
Die middag moesten we nog een weg langs Fibwe branden, maar de grassen waren op en moesten we even langs Wasa om nieuwe te halen. Waren 10 min bij Wasa vandaan, kloppen de jongens op het dak van de auto, omdat ik moest stoppen met rijden, want….. ZE ZAGEN EEN ZEBRA! Ik gelijk in achteruit racen en jahoor, een grote zebra. Super opvallend tussen alle puku’s. Op ongeveer 200 m van de weg. Ik liep naar de zebra toe en hij bleef verstijfd stilstaan tot 50 meter en toen sprong hij bokkend weg. Geweldig!
In Wasa extra grassen gehaald en weer via dezelfde weg terug. Zagen we de zebra nog een keer!
Doorgereden naar Fibwe, waar team Luckson aan het werk is. Luckson opgezocht, om te vragen of de fire-blakes klaar waren en of we langs de weg konden branden zonder dat de brand over zou springen. Volgens hem kon dat, dus nog snel om 17:00 de weg in de fik gezet en toen snel naar huis. (Wasa) De meiden waren aan het koken en we gingen met z’n 5e eten. Robert is er niet, want die is voor 3 dagen in Lafushi Manda. De meiden gingen al snel naar bed en daarna kwamen de werknemers van Wasa al aankloppend, vragend hoe laat de voetbalwedstrijd zou beginnen.
Om 19:30 nog even met ouders gebeld. Laatste advies kunnen geven :P. Mijn vader succes gewenst voor het vliegen en lekker lang met me ma gekletst. Die vliegen over 2 dagen en ik zie ze al over 5 dagen! Super veel zin in!
Natuurlijk was iedereen welkom om 22:00, ook al is dit voor ons doen wel echt super laat. Aan mij de eer om wakker te blijven en iedereen limonade en pinda’s te serveren. Om 21:20 kwam mijn team al binnen gelopen, omdat het buiten al koud genoeg is. Ik wou alvast de tv aan zetten, zodat ze in ieder geval naar iets konden kijken. En natuurlijk, wanneer ik als enige in het huis ben, wilt de tv niet meewerken. Geen idee welke zender/kanaal/programma etc. De tv deed het niet. Daarna maar paar van de jongens van het kamp gevraagd, die kregen hem al meer aan de praat, maar er was geen signaal. Toen bleek het alleen te liggen aan een of ander kabeltje dat niet goed in een apparaatje zat. Ik blij, want er zaten ondertussen al 20 man in de woonkamer. Nu kijkt iedereen blij voetbal terwijl ik mijn verhaal typ. En weer ‘poor brasil’.
Morgen is de finale dus probeer ik beide teams in Wasa te laten slapen zodat ze de wedstrijd ook kunnen zien. Dan gaat het lekker gezellig worden in huis.